Miguel Unamuno

Można tę książkę czytać przez pryzmat silnego antykatolicyzmu albo, delikatnie rzecz ujmując, niewyszukanego antyjezuityzmu, jaki zawiera. Można też zastanawiać się, co mają wspólnego z doktryną Kościoła, a nawet chrześcijaństwem niektóre poglądy na temat chrześcijaństwa. Niech nas nie dziwi, że w czasach funkcjonowania Indeksu ksiąg zakazanych Świętego Oficjum, również Agonia została tam umieszczona....

Trudno o utwór literacki, który odznaczałby się taką głębią teologiczną jak poemat Miguela de Unamuno - Chrystus Velazqueza. W opinii krytyki to największy poemat religijny Hiszpanii od XVI wieku. Jest to rodzaj modlitewnika, który świadomy swych słabości czytelnik może otworzyć, by kontemplować postać ukrzyżowanego i żyjącego Chrystusa - źródło swego zbawienia. (ze Wstępu)

Rachunek sumienia prowadzi pisarza do duchowej odnowy. Wiele zapisków dotyczy drogi prowadzącej do wiary. Mówi zatem o poznawaniu siebie, swych ograniczeń intelektualnych i bytowych, o kształtowaniu postawy pokory, o potrzebie ogołocenia, a także o konieczności zdobycia wewnętrznej wolności od własnych wyobrażeń o sobie i od opinii, jakie inni posiadają o nim.